Metaal- en technieksector, wat zijn de risico’s?
Iedere dag is anders in de metaal- en technieksector en de diversiteit aan werkzaamheden is groot. Je hebt medewerkers in de werkplaats werken, maar ook op locatie bij klanten.
Medewerkers onderhouden installaties en zijn hierdoor ook nog eens veel onderweg. Deze verschillende werkplekken kennen allemaal hun eigen specifieke risico’s.
We hebben een aantal veelvoorkomende risico’s in de metaal- en technieksector voor je opgesomd:
- Door lassen, snijden en boren is er een risico op snij- en brandwonden.
- Door fel licht en lawaai is er een risico op oog- en gehoorschade.
- Er wordt gewerkt met gevaarlijke stoffen als lasrook, reinigingsmiddelen en/of oliën.
- Door machinaal werk is er een kans op ongevallen zoals beknellingen of snijwonden.
- Doordat er op hoogte gewerkt wordt is er een risico op valgevaar.
Er wordt vaak met zware apparatuur gewerkt in de metaal- en technieksector. Medewerkers krijgen hierdoor te maken met fysieke belasting. Het tillen en duwen van materialen en het werken in onaangename houdingen gaat op een gegeven moment zijn tol eisen.
De hoge werkdruk, strakke deadlines en het gevoel ‘altijd maar door te moeten gaan’ zorgt bij je medewerkers voor mentale belasting. Dit is ook iets om mee te nemen bij het opstellen van je RI&E.
Natuurlijk hebben wij ook gekeken naar de actuele cijfers en feiten. Helaas kunnen we concluderen dat de urgentie voor een goede RI&E groot is. De cijfers van het CBS laten zien dat in 2023 2,5% van de technici een arbeidsongeval met verzuim had. Dat is bijna het dubbele van het landelijk gemiddelde (1,3%). De psychosociale belasting stijgt in deze sectoren ook. Deze stijging is vooral te wijten aan personeelstekorten en de hoge prestatiedruk. De fysieke en mentale risico’s zijn in de metaal- en technieksector structureel aanwezig.
Een RI&E, meer dan een verplichting
Los van het welbekende ‘vinkje’ voor de inspectie geeft een RI&E houvast en waarborg je de voortgang van je organisatie. Een RI&E is veel meer dan alleen die vervelende wettelijke verplichting. Wat je precies kunt met een goede en actuele RI&E? We sommen de voordelen voor je op:
- Je kunt processen veiliger én slimmer inrichten
- Je kunt het ziekteverzuim verlagen en schade voorkomen
- Je kunt je kosten beperken
- Je kunt medewerkers langere tijd in blijven zetten
Met een goede RI&E ga je preventief te werk. Dat is prettiger dan achteraf zaken te moeten herstellen. In sectoren waarin deadlines strak zijn, er veel met zware machines gewerkt wordt en zelfs materialen worden verhit is een proactieve werkhouding en risicobeheer geen luxe. Het is pure noodzaak.
Een RI&E voor metaal en techniek
De aanwezige risico’s in de metaal- en technieksector zijn anders dan bij andere sectoren. In een RI&E voor de metaal- en technieksector worden alleen branche specifieke risico’s beschreven. Je treft geen standaardlijstjes in deze RI&E aan.
De benoemde risico’s sluiten echt aan bij jouw organisatie, bij je medewerkers en de aanwezige werkprocessen.
We geven je graag een paar voorbeelden van aanwezige risico’s per categorie.
Risico’s in de werkplaats:
- Er staan machines zonder afscherming of een noodstop.
- Het onderhoud van de apparatuur is slecht en of laat te wensen over.
- Er is te weinig of geen ventilatie bij het lassen en/of snijden.
Persoonsrisico’s:
- De PBM’s worden verkeerd gebruikt of helemaal niet gebruikt.
- Er is geen certificering of training nodig om specialistisch werk uit te mogen voeren.
- Er ontstaan fysieke klachten door een verkeerde werkhouding of door herhaling van verkeerde bewegingen.
Risico’s op organisatorisch gebied:
- De werk- en tijdsdruk zijn (te) hoog.
- Aanwezige instructies en verantwoordelijkheden zijn onduidelijk
- Er is geen toezicht op het naleven van de procedures
De mentale belasting speelt in de metaal- en technieksector ook een grote rol. Jammer genoeg wordt dit nog vaak vergeten in een RI&E terwijl dit risico zeker benoemd moet worden. Denk bij mentale belasting aan stress, vermoeidheid of het gevoel altijd ‘aan’ te moeten staan.
Een goede RI&E opstellen voor techniekbedrijven in 6 stappen.
Aan de hand van onderstaand stappenplan vertellen we je graag hoe ook jij een correcte en actuele RI&E op kunt stellen. Begin bij het creëren van overzicht. Met behulp van deze stappen ga jij gestructureerd en slim te werk:
1. In kaart brengen van functies en locaties
Breng de functies binnen je organisatie in kaart. Van lassers tot kantoormedewerkers, van monteurs tot magazijnmedewerkers. Ook de werkplekken en locaties neem je mee in je RI&E. Niet alleen de werkplekken binnen je eigen pand, ook werklocaties bij klanten en onderhoudsterreinen.
2. Uitvoeren van werkplekinspecties
Zorg dat je alle werkplekken met eigen ogen hebt gezien. Zo weet je precies wat er speelt. Bekijk werkprocessen, breng een bezoek aan externe werklocaties en praat met je medewerkers. Medewerkers op de vloer zien andere risico’s.
3. Identificeren van de risico’s
Elke functie kent andere risico’s. Breng de risico’s per functie overzichtelijk in beeld. Je lasser loopt andere risico’s dan je magazijnmedewerker. Werk dit per functie en per locatie uit.
4. Het prioriteren van de risico’s
Maak gebruik van de risicomatrix bij het prioriteren van de risico’s. Wat is de kans dat iets misgaat en wat is dan de impact als het misgaat?
5. Plan van aanpak opstellen
Stel per risico de te nemen maatregelen vast en maak iemand verantwoordelijk. Stel deadlines waarvoor de maatregelen uitgevoerd moeten worden. Vergeet in je plan van aanpak ook de opvolging van de maatregelen niet mee te nemen.
Lees ook: Hoe maak je een plan van aanpak voor je RI&E?
6. Herzie je RI&E bij veranderingen
Heb je een nieuwe machine aangeschaft of zijn de werkprocessen in de tussentijd verandert? Vergeet dit niet aan te passen in je RI&E. Ook wisselingen in je personeelsbestand moeten verwerkt worden in de RI&E.
Veelgemaakte fouten in een RI&E, zo voorkom je ze!
Bij het opstellen van een document loop je altijd het risico op het maken van fouten. In de techniek sector zien wij het helaas geregeld fout gaan wanneer een RI&E wordt opgesteld. We geven je een paar veelvoorkomende valkuilen, zodat jij dit wel kunt voorkomen:
- Alleen fysieke risico’s worden benoemd, de mentale belasting wordt vaak vergeten.
- Processen veranderen en er zijn nieuwe machines aangeschaft, maar dit wordt niet aangepast in de RI&E. Elke verandering vraagt om een aanpassing.
- Medewerkers worden niet betrokken bij het opstellen van de RI&E. Het draagvlak is hierdoor klein en er ontstaat een incompleet beeld van de werkelijkheid.
- Het beleid voor PBM’s ontbreekt. Er wordt geen controle uitgevoerd op het gebruik hiervan.
- De opvolging van het plan van aanpak ontbreekt. De maatregelen zijn wel genoteerd en benoemd, maar ze verdwijnen vervolgens in de la.
Zorg ervoor dat jij wel je medewerkers betrekt bij het opstellen van je RI&E.
Door ook nog eens gebruik te maken van een digitale tool zorg je dat risico’s en maatregelen direct met elkaar gekoppeld zijn en worden opgevolgd.
Tip: ondersteuning en hulpmiddelen
Voor bedrijven in de metaal- en techniek sector is er een branche specifieke RI&E beschikbaar. Deze vind je via het Steunpunt RI&E en is goedgekeurd door de Inspectie SZW. De RI&E bevat branche specifieke risico’s en geeft verschillende voorbeeldmaatregelen.
De branche specifieke RI&E kun je hier vinden: RI&E Metaal en Techniek via Steunpunt RI&E
Wil je meer informatie? Neem eens een kijkje op CBS Arbeidsongevallen (actuele cijfers en trends) en op TNO Arbobalans Techniek, voor wetenschappelijke onderbouwing en sectoranalyses.
Veiligheid in techniek, het begint bij inzicht
Het opstellen van een RI&E voor de metaal- en technieksector wordt eenvoudiger als je weet waar je op moet letten.
Wil je meer weten over hoe ISO2HANDLE jouw RI&E makkelijker maakt? Bekijk onze oplossing voor de risico inventarisatie en evaluatie.
