Als QHSE manager steek je er vaak uren in gesprekken voeren met afdelingen, risico's in kaart brengen, alles netjes vastleggen En dan ligt het rapport daar keurig afgewerkt maar eerlijk gezegd, zelden nog bekeken.
Totdat er een audit op de planning staat. Dan duikt iedereen in de mappen, stijgt het stressniveau en herhaalt het bekende ritueel zich.
Wat hier meestal achter zit? Niet onwil maar een gebrek aan draagvlak.
Collega's zien de RI&E als iets wat jij moet regelen. Iets dat hoort bij kwaliteit of veiligheid niet bij hun eigen werk.
Daardoor blijft opvolging uit Verbeterpunten verdwijnen in de hectiek van de dag En jij mag er weer achteraan alsof de verantwoordelijkheid alleen op jouw bord ligt.
Je bent niet de enige In veel organisaties gaat het precies zo.

Waarom stranden veel RI&E's in de praktijk?
Een RI&E's wordt vaak zorgvuldig opgesteld. Gesprekken gevoerd, risico's benoemd rapport afgerond. En dan... stilte De papieren versie belandt op een servermap die niemand meer opent terwijl de risico's zelf gewoon blijven bestaan.
Volgens de Inspectie SZW heeft ruim 40% van de bedrijven geen actuele RI&E terwijl dat wel verplicht is. In sectoren met hoge werkdruk zoals bouw en logistiek ligt dat percentage nog hoger.
De oorzaken klinken herkenbaar voor veel KAM en veiligheidsmanagers.
1. Te weinig draagvlak in de organisatie:
Collega's zien de RIE niet als iets van henzelf maar als iets van de KAM afdeling Daardoor stokt de opvolging.
2. Geen tijd:
Verbeterpunten verdwijnen naar de achtergrond zodra productie deadlines of klanten om voorrang vragen en worden daarna vaak vergeten.
3. Te veel verschillende tools:
Acties en documenten staan verspreid in Excelbestanden, losse mappen en systemen.
4. Gebrek aan opvolging:
Maatregelen worden genoteerd maar krijgen geen vervolg in de praktijk.
En zo verandert de RI&E van een hulpmiddel voor veiligheid in een document dat zijn doel mist.
Degene die verantwoordelijk is voor kwaliteit en veiligheid blijft trekken maar krijgt het systeem nauwelijks in beweging.

De reden dat veel RI&E's weinig impact hebben
Veel kwaliteit of veiligheidsmanagers denken dat het probleem zit in de hoeveelheid regels of formulieren. In werkelijkheid ligt het dieper. De regels zijn helder Het proces ook. Wat vaak ontbreekt is dat medewerkers zich verantwoordelijk voelen.
Geen eigenaarschap:
Medewerkers melden risicos pas als er iets misgaat Tot die tijd zien ze veiligheid vooral als iets van de KAM afdeling.
Geen vertaling naar de werkvloer:
In de logistiek staan risicos wel op papier maar ze zijn niet concreet genoeg. Chauffeurs of magazijnmedewerkers weten simpelweg niet wat ze ermee moeten.
Geen centrale structuur:
Iedere afdeling werkt op zijn eigen manier. Rapporten, Excellijsten, losse notities, niemand heeft nog overzicht.
Het gevolg is zichtbaar in de cijfers in 2023 gebeurden er meer dan 6000 arbeidsongevallen in de bouw met vier of meer dagen verzuim. Een deel daarvan had voorkomen kunnen worden als de risico's niet in een map maar in de praktijk waren opgepakt.
Zolang deze drie punten niet veranderen blijft de RIE niet meer dan een rapport zonder resultaat.
Maar juist daar ligt ook de kans om het anders te doen
Waarom het zo belangrijk is dat de RI&E echt leeft?
Wanneer een RI&E niet actief wordt opgevolgd merk je dat direct bij de audits en certificeringen.
Dossiers zijn incompleet acties blijven liggen en jij bent dagen kwijt aan het bij elkaar zoeken van gegevens in Excel en mappen.
Intussen blijven risico's onzichtbaar en kleine signalen worden gemist met incidenten als gevolg die eigenlijk eenvoudig te voorkomen waren. Denk aan een medewerker die uitglijdt omdat een gevaarlijke situatie wel in de RI&E stond maar nooit is opgepakt.
Ook financieel laat het zijn sporen na. Herstelwerk, schadeclaims en boetes, ze lopen snel op en kosten altijd meer dan het voorkomen van het probleem.
Voor jou als kwaliteit of veiligheidsmanager betekent dit vooral dat je steeds minder toekomt aan verbeteren. Je bent bezig met brandjes blussen in plaats van vooruitgang boeken.

Hoe je de RI&E wel laat werken in de praktijk
Tot nu toe voelde de RIE misschien vooral als papierwerk. Een verplicht rapport
Maar zodra je hem gebruikt als hulpmiddel in het dagelijks werk van jou en jouw werknemers verandert dat compleet.
Dan wordt het een tool die helpt risicos zichtbaar te maken en verbeteringen te realiseren.
Stap 1: Maak risico's zichtbaar en bespreekbaar
Gebruik de RIE in overleggen en toolboxmeetings Als collegas hun eigen werk erin terugzien groeit het gevoel van eigenaarschap hierdoor.
Stap 2: Richt je op wat echt verschil maakt
Niet alles hoeft tegelijk Begin met maatregelen die de grootste winst opleveren Dat maakt de impact van de RI&E zichtbaar wat weer verder motiveert.
Stap 3: Zorg voor duidelijke opvolging en eigenaarschap
Wijs acties toe leg vast wie verantwoordelijk is en maak dat ook zichtbaar Zo verschuift de RIE van iets van de kwaliteitsverantwoordelijke naar iets van ons allemaal
Stap 4: Werk vanuit een centrale aanpak
Weg met losse Excelbestanden. Een systeem een werkwijze een bron van waarheid Dat houdt het overzicht helder en de opvolging werkbaar.
Een RI&E die zo wordt toegepast maakt je werk niet zwaarder maar juist lichter. Audits verlopen soepeler, risico's worden beheersbaar en er ontstaat ruimte om te verbeteren. Zo draagt de RIE niet alleen bij aan veiligheid maar ook aan rust en continuiteit.

Van verplicht nummer naar strategisch voordeel
Organisaties die hun RI&E actief gebruiken merken dat.
1. Audits sneller en met minder stress verlopen:
Alles is gecentraliseerd en direct vindbaar
2. Incidenten afnemen:
Risico's worden eerder gesignaleerd en opgepakt
3. Faalkosten dalen:
Problemen worden voorkomen in plaats van hersteld
4. Het vertrouwen groeit:
Medewerkers voelen zich veiliger en de directie ziet dat risicos onder controle zijn
Zo verandert de RI&E van een verplicht nummer in een strategisch hulpmiddel dat richting geeft aan veiligheid en continuïteit. Voor jou als QHSE manager betekent dat minder zoekwerk, minder stress en meer grip. Voor de organisatie voorspelbare prestaties minder stilstand en een sterkere positie richting klanten en opdrachtgevers.
Hoe ga je concreet aan de slag met de RI&E?
Wil je weten hoe je dit zelf kunt aanpakken?
In onze gratis gids "Veiligheid zonder toeval met de RIE" vind je een stappenplan en praktijkvoorbeelden.
De gids laat zien hoe je samen met je collegas de RIE& laat leven en hoe je hem inzet als praktisch hulpmiddel voor veiligheid en continuiteit.
- Een helder stappenplan dat je van papier naar praktijk brengt
- Concrete voorbeelden van hoe andere organisaties dit hebben aangepakt
- Praktische tips om draagvlak te creeren en opvolging vol te houden
Bekijk hier gratis de gids Veiligheid zonder toeval met de RI&E en ontdek hoe je jouw RI&E wel laat werken.
Liever even sparren over jouw situatie? Plan een gesprek met een van onze experts.
