Hoe voorkom je dat jouw RI&E niet in de la verdwijnt?
Elke organisatie krijgt ermee te maken: de RI&E. Het is een verplichting volgens de Arbowet, maar het is ook een essentieel document om veilig te kunnen werken. In veel bedrijven blijft het helaas toch een document dat snel weer in een la verdwijnt. Vaak is de intentie goed, maar blijft het in uitvoering hangen en wordt het altijd nog als een 'moetje' gezien.
Hoe komt het toch dat die RI&E een 'moetje' blijft? En hoe zorg jij ervoor dat jouw RI&E wel een levend instrument blijft dat ook echt bijdraagt aan de veiligheid, gezondheid en bedrijfscontinuïteit van je organisatie?
In ons webinar 'Jouw RI&E tot leven brengen én levend houden' deelden Remi Grugio (CAV Partners) en Mark van ISO2HANDLE hun ervaringen. Er werden praktische tips besproken en er werd stap voor stap verteld hoe ook jij grip kunt krijgen op de risico's, zonder dat je RI&E een papieren tijger wordt.
Waarom RI&E's vaak een stoffig document worden
Een RI&E wordt bij veel organisaties nog steeds gezien als een vervelende verplichting. Het is nog steeds dat 'moetje' van de Arbodienst en het is wel 'handig' bij een inspectie. De RI&E verdwijnt na afronding vaak weer in een la, samen met alle goede bedoelingen.
Dat is echt zo zonde. Een goede RI&E is een krachtig managementinstrument. Het helpt je om risico's te signaleren voordat er eventuele incidenten ontstaan. Een RI&E geeft houvast, het biedt structuur en geeft inzicht in de veiligheid, gezondheid en duurzaam werken.
De grote vraag blijft, hoe breng je jouw RI&E tot leven en nog belangrijker, hoe houd je hem levend en actief binnen je organisatie?
Het doel van de RI&E
Een RI&E heeft meerdere doeleinden. Deze leggen we graag wat uitgebreider aan je uit.
Veilig werken én gezond met pensioen
De kern van een RI&E is eigenlijk vrij simpel: zorgen dat iedereen binnen je organisatie veilig kan werken en gezond met pensioen kan gaan. Het betreft niet alleen het afvinken van de gevaren, maar het gaat juist om het creëren van een werkomgeving waarin mensen zich goed en veilig voelen. Eventuele risico's moeten beheersbaar blijven.
De wettelijke basis: Arbowet artikel 5
Iedere werkgever wordt door de Arbowet verplicht om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie uit te voeren. Risico's inventariseren, deze evalueren en ze vervolgens vastleggen in een plan van aanpak. Een RI&E is niet optioneel, maar het hóé en wát bepaalt of het een effectief instrument wordt.
De rol van werkgever, en preventiemedewerker
Een RI&E is een echt samenwerkingsdocument. De werkgever draagt de eindverantwoordelijkheid, de preventiemedewerker begeleidt de uitvoering en de personeelsvertegenwoordiging heeft instemmingsrecht. Door binnen je organisatie goed samen te werken, wordt de RI&E vollediger en ontstaat er meer draagkracht.
Met andere woorden: een RI&E gaat niet alleen over papierwerk, maar over veiligheid, welzijn en continuïteit.
Wat is de meerwaarde van een goed uitgevoerde RI&E?
Een goed uitgevoerde RI&E levert veel meer op dan alleen compliance. Een RI&E levert het volgende op:
- Door tijdig inzicht te hebben in de risico's heb je een lager ziekteverzuim en minder claims.
- Medewerkers voelen dat hun veiligheid serieus genomen wordt, met een hogere motivatie en meer vertrouwen tot gevolg.
- Risico's bespreken wordt normaal, dit zorgt voor een positieve veiligheids- én bedrijfscultuur.
- Met moderne arbo-software (zoals ISO2HANDLE) zie je in één oogopslag hoe je organisatie ervoor staat.
Zorg dat je RI&E echt gaat leven binnen je organisatie, het maakt veiligheid zichtbaar én beheersbaar.
Wil je meer weten over hoe je dat precies doet? In ons webinar 'Jouw RI&E tot leven brengen én levend houden' delen Remi en Mark praktische voorbeelden van organisaties die dit al succesvol toepassen. Bekijk hier ons webinar terug.
Vijf stappen voor een praktische RI&E-aanpak
We geven je graag nog vier stappen mee waardoor ook jij je RI&E kunt aanpakken.
Stap 1. Inventariseren
Breng de gevaren en risico's binnen je organisatie in kaart en begin op de werkvloer. Waar kan het eventueel iets misgaan? Denk hierbij aan fysieke, psychosociale, ergonomische en organisatorische risico's. Door medewerkers actief te betrekken krijg je een volledig beeld. Medewerkers weten vaak precies waar het schuurt.
Stap 2. Evalueren
Stel je prioriteiten vast met de Fine & Kinney-methode. Niet elk risico is namelijk even urgent. Met een methode zoals Fine & Kinney bepaal je een prioriteit op basis van kans, blootstelling en effect. Je richt je op deze manier enkel op de risico's die er echt toe doen.
Stap 3. Plan van aanpak
Stel een goed Plan van Aanpak op. Een Plan van Aanpak vertaalt de aanwezige risico's naar concrete acties. Wie doet wat, wanneer en met welk doel? Maak je Plan van Aanpak overzichtelijk en meetbaar, zodat het ook uitvoerbaar blijft.
Stap 4. Uitvoeren
Vertaal je maatregelen naar werkbare processen. Een maatregel op papier wacht geduldig, in de praktijk is er vaak geen tijd. Zorg er dus voor dat je maatregelen echt landen binnen je organisatie. Gebruik toolboxen, werkinstructies, overlegmomenten of digitale workflows.
Stap 5. Het in leven houden van je RI&E
Je RI&E is niet een eenmalig project, het is een doorlopend proces. Met de PDCA-cyclus (Plan → Do → Check → Act) zorg je ervoor dat je altijd grip houdt.
We leggen graag de PDCA-cyclus aan je uit:
- Plan: vaststellen van je beleid, doelen en acties.
- Do: uitvoeren van de maatregelen en registreer wat er precies gebeurt.
- Check: controleer of vastgestelde maatregelen daadwerkelijk werken (via PAGO's of interne audits).
- Act: bijsturen waar dat nodig is en pas het Plan van Aanpak aan.
Toetsing door kerndeskundigen
Laat je RI&E toetsen, dat geeft je extra zekerheid en vertrouwen. Laat dus vooral een HVK, arbeidshygiënist of bedrijfsarts met je RI&E meekijken. Zij signaleren eventuele blinde vlekken en zorgen ervoor dat je voldoet aan de wet- en regelgeving.
PAGO's en periodieke controles
Gebruik de resultaten uit PAGO's en werkplekonderzoeken als extra input voor je RI&E. Een RI&E blijft zo een levend document, actueel en relevant.
Wetswijzigingen bijhouden zonder hoofdpijn
Met arbo-software zoals ISO2HANDLE houd je automatisch zicht op wijzigingen in wetgeving en normen. Je hebt geen losse Excelbestanden meer, maar juist één overzichtelijke omgeving waarin alles terug te vinden is.
Veelgemaakte fouten die jij kunt voorkomen
In ons webinar kwamen ook de meest voorkomende valkuilen uitgebreid aan bod. We hebben een top vier voor je samengesteld:
- Alles tegelijk willen oplossen: begin klein, prioriteer en werk stap voor stap.
- Een te grote of vage RI&E: houd je RI&E concreet. Liever 10 goed uitgevoerde acties dan 100 papieren plannen.
- Geen draagvlak onder medewerkers: betrek je medewerkers direct in het begin, vraag ze om input en laat ze ook vooral de resultaten zien.
- Vergeten te actualiseren: een RI&E kan snel verouderen. Koppel het aan je PDCA en zorg voor jaarlijkse updates.
Zoals Remi in het webinar al zei: 'Een RI&E is nooit af, en dat is ook precies de bedoeling.'
Begin klein, maar begin wél
De RI&E is echt zoveel meer dan een wettelijke verplichting. Een RI&E is een instrument om veiligheid, continuïteit en betrokkenheid binnen je organisatie te versterken. Zorg voor een praktische en cyclische aanpak. Zo maak je van je RI&E een krachtig onderdeel van je bedrijfsvoering.
Gebruik de juiste tools, betrek de juiste mensen en zorg dat het hele proces levend blijft.
Wil jij meer weten over hoe je jouw RI&E echt levend houdt?
Bekijk geheel kosteloos ons webinar 'Jouw RI&E tot leven brengen én levend houden' en krijg direct toegang tot de praktische tips van onze experts Remi Grugio en Mark van ISO2HANDLE.
Klik hier om het webinar terug te kijken.
Quality, Health, Safety and Environment?
